Według przedmiotów liniowych
Jeżeli nasze miejsce stania znajduje się na przedmiocie terenowym liniowym (np. na torze kolejowym, drodze itp.) przykładamy na mapie do znaku tego przedmiotu linijkę i obracamy w poziomie mapę, dopóki kierunek danego przedmiotu nie pokryje się z jego linią w terenie. Należy przy tym uważać, aby położenie sąsiednich przedmiotów względem linii odpowiadało ich położeniu w terenie. W przeciwnym razie orientacją może być odwrócona o 180°. Jako linia terenowa może też być wykorzystana linia łącząca w myśli dwa przedmioty terenowe.
Według przedmiotów terenowych i form rzeźby terenu
Jeżeli na mapie znane jest położenie miejsca stania (na rysunku - most), to do linii orientacyjnej łączącej nasze stanowisko z dowolnym przedmiotem terenowym, lub formą rzeźby terenu (na rysunku - kominem, wzgórzem) przykładamy linijkę i obracamy w poziomie mapę, dopóki linia orientowania na mapie nie pokryje się z linią orientowania w terenie. Zorientowanie sprawdzamy jeszcze według innego jeszcze przedmiotu terenowego (formy rzeźby terenu lub linii).
Według busoli
Przykładamy busolę do wschodniego lub zachodniego boku ramki mapy (albo do pionowej linii siatki kilometrowej). Należy przy tym brać pod uwagę wartość zboczenia magnetycznego (ewentualnie uchybienia), jeśli jest ona większa niż wartość jednej działki na podziale stopniowym busoli. Wartość ta jest podawana na południowym marginesie mapy topograficznej.
Przy orientowaniu mapy według ramki, busolę należy położyć tak, aby kreski 0° i 180° podziału stopniowego pokrywały się z ramką mapy. Następnie tak obracamy mapą, aby północny grot igły magnetycznej wskazywał na podziale stopniowym wartość zboczenia magnetycznego. W danym przypadku δ = -3°54' odpowiada wartości 357° (zaokrąglonej względem podziałki busoli).
Przy orientowaniu mapy według siatki kilometrowej busolę kładziemy tak, aby 0° i 180° pokrywało się z linią pionową siatki kilometrowej. Następnie obracamy mapę dopóki północny grot igły magnetycznej nie wskaże wartości nachylenia magnetycznego (Δ Am). W danym przypadku Δ Am = -5°08' odpowiada wartości 354° (w zaokrągleniu względem dokładności podziałki busoli).
Porównanie mapy z terenem (orientacja topograficzna)
Porównywanie mapy z terenem (orientacja topograficzna) polega na dokładnym zidentyfikowaniu przedmiotów terenowych (osiedli, wód, punktów orientacyjnych) oraz form rzeźby terenu oznaczonych na mapie z ich rozmieszczeniem w terenie.
Przed właściwym porównaniem terenu z mapą należy najpierw zorientować mapę, określić strony świata i miejsce, w którym się stoi. Obserwowany teren trzeba podzielić na trzy strefy: bliższą, środkową i dalszą.
Identyfikacji przedmiotów terenowych i form rzeźby terenu z ich znakami na mapie dokonuje się następująco: na zorientowanej mapie, celując na dany przedmiot terenowy, wykreśla się kierunek na dany przedmiot w terenie; następnie określa się szacunkowo odległość tego przedmiotu i wyznacza na określonym kierunku, odnajdując znak tego przedmiotu. W ten sposób postępuje się kolejno z każdym przedmiotem czy formą rzeźby terenu. Porównanie terenu z mapą prowadzi się od strefy bliższej do dalszej.
Gdy punkt, znajdujący się na mapie, identyfikuje się w terenie, wówczas rysuje się na zorientowanej mapie kierunek na ten punkt i na punkt łączący miejsce stania z namierzonym punktem w terenie. Odległość danego punktu określa się pomiarem lub szacunkowo. Odcina się ją na przedłużonym kierunku, odnajdując znak danego przedmiotu na mapie. Położenie punktu określa się dodatkowo względem okolicznych przedmiotów terenowych.