Ocenianie odległości na postawie widoczności przedmiotów terenowych.
| Odległość w metrach | Widoczne są: |
|---|---|
| 100 | - części twarzy (nos, usta, oczy), - kształt liści drzew. |
| 150-170 | - szczegóły ubioru (guziki, pasy). |
| 200 | - dachówki na dachach, - liście na drzewach. |
| 250-300 | - części odzieży, - twarze. |
| 500 | - ramy okienne, |
| 500-600 | - ruchy rąk i nóg, - gałęzie drzew. |
| 700-800 | - zarys postaci ludzi, - grube gałęzie drzew. |
| 1000-1200 | - pnie drzew, - słupy kilometrowe i telefoniczne |
| 3000-4000 | - okna w domach, - kominy na dachach. |
| 5000 | - pojedyncze małe domy, - pojedyncze drzewa (kontury) |
Oceniając odległość na oko należy pamiętać, że:
| Bliższe niż w rzeczywistości wydają się przedmioty: | Dalsze niż w rzeczywistości wydają się przedmioty: |
|---|---|
| duże | małe |
| jasne na ciemnym tle | oświetlone sztucznie i obserwowane w nocy |
| na tle jednobarwnym | ciemne na ciemnym tle |
| jasno oświetlone, obserwowane w dzień słoneczny | na tle różnobarwnym |
| za szeroką przeszkodą wodną, za jeziorami, wąwozami itp. | słabo oświetlone obserwowane w dzień pochmurny, podczas mgły i deszczu |
| obserwowanie w postawie leżącej | obserwowane z góry |
Za pomocą linijki z podziałką milimetrową.
Sposób ten stosuje się, gdy znana jest wysokość (szerokość) przedmiotu, do którego mierzy się odległość. Na linijce trzymanej w odległości 50 cm od oka odczytuje się liczbę milimetrów pokrywających przedmiot terenowy. Odległość oblicza się na postawie wzoru:
D = d * H / l
d - odległość linijki od oka,
l - odczyt na linijce,
H - wysokość przedmiotu.
Jednostki H i l muszą być wyrażone w jednakowych jednostkach miary
Na postawie wzoru rozwarcia.
D = ( H / K ) * 1000
H [m] - wysokość przedmiotu, do którego mierzy się odległość,
K [tys.] - kąt pod którym widać ten przedmiot.
Według różnicy szybkości światła i dźwięku.
Określa się różnicę czasu, jaki upłynął od momentu ujrzenia błysku do momentu usłyszenia zjawiska. Liczbę sekund mnoży się przez 330 [m/s] (prędkość rozchodzenia się dźwięku w powietrzu).
Krokami.
Mierząc odległość liczy się podwójne kroki (np. na lewą nogę). Podwójne kroki przelicza się na metry przyjmując, że podwójny krok odpowiada 1,5 m (liczbę parokroków mnoży się przez 1,5). Dokładną wartość swojego kroku możemy obliczyć na podstawie znanej odległości między dwoma przedmiotami (np. słupkami kilometrowymi na szosie).
Na podstawie czasu trwania ruchu.
Przebytą odległość określa się znając prędkość i czas trwania marszu (jazdy). Prędkość marszu pieszego w terenie preciętnym wynosi około 5 km/h.
Według podobieństwa trójkątów.
Metodą określa się odległość w miejscach niedostępnych oraz szerokość przeszkód (rzek, bagien, jezior).
Kolejność czynności:
- na prostej wychodzącej z niedostępnego punktu A wyznaczamy punkt B, z którego wytycza się prostopadłą;
- wyznaczamy z B kierunek prostopadły do |AB|;
- maszerując w tym kierunku, przejść dowolną odległość |BC| licząc podwójne kroki, w punkcie C wbić tyczkę;
- przejść, idąc w tym samym kierunku, odległość |CD| równą BC;
- z punktu D maszerować w kierunku |DE| - prostopadłym do |AC| - tak długo aż przedmiot A i tyczka w punkcie C nie pokryją się (będzie to punkt E);
- ponieważ trójkąty ABC i CDE są przystające (identyczne), to odcinek |AB| jest równy odcinkowi |DE|;
- jeżeli w terenie nie można wytyczyć trójkątów przystających, to punkt D wyznaczamy w dowolnej odległości (np. jako D'). Długość |AB| obliczamy ze wzoru:
|AB| = |BC| * |D'E'| / |D'C|
- gdy wyznaczymy na brzegu przeszkody punkt F, to szerokość jej wyniesie
|AB| - |BF|